برگشت مایع مبرد به کمپرسور (Refrigerant returns to the compressor) کمپرسور به عنوان قلب سیستمهای تبرید و تهویه مطبوع، نقش اساسی در عملکرد بهینه و طول عمر این تجهیزات ایفا میکند. یکی از مشکلات رایجی که میتواند آسیب جدی به کمپرسور وارد کند، برگشت مایع به داخل آن است؛ پدیدهای که در صورت نادیده گرفتن، منجر به خرابیهای پرهزینه و کاهش عمر مفید سیستم خواهد شد. شناخت علل اصلی برگشت مایع به کمپرسور و راهکارهای پیشگیری از آن، برای حفظ سلامت دستگاه و جلوگیری از هزینههای اضافی، امری ضروری است. در این مقاله به بررسی دقیق مهمترین دلایل برگشت مایع به کمپرسور میپردازیم تا با افزایش آگاهی، ریسک آسیبهای احتمالی را به حداقل برسانیم.
شایان ذکر است که در صورت بروز مشکلاتی نظیر برگشت مایع و آسیب دیدن کمپرسور، مجموعه تخصصی تهران سرویس آنلاین آماده ارائه خدمات تعمیر با بالاترین کیفیت و مناسبترین قیمت نسبت به سایر رقبا میباشد. این مجموعه با بهرهگیری از تکنسینهای حرفهای و باتجربه، در پنج شعبه فعال خود در سطح پایتخت، خدمات سریع، اصولی و مقرونبهصرفهای را به مشتریان گرامی ارائه میدهد. هدف تهران سرویس آنلاین، جلب رضایت کامل مشتریان از طریق ارائه خدماتی مطمئن، تخصصی و پشتیبانی مداوم است.
خیلی کوتاه بخواهیم به دلایل برگشت مایع به کمپرسور اشاره کنیم باید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- کاهش جریان هوای عبوری از اواپراتور(کثیفی فیلتر یا خرابی فن)
- یخزدگی کویل اواپراتور
- خرابی یا تنظیم نبودن شیر انبساط
- شارژ بیش از حد مبرد
- کمبود گرماگیری در اواپراتور
- اشکال در تنظیمات یا خرابی ترموستات
- راهاندازی نادرست یا توقف ناگهانی سیستم
اگر کولر گازی شما دچار مشکل شده و بهدنبال یک مرکز معتبر و سریع برای تعمیر آن هستید، تهران سرویس آنلاین با سابقهای درخشان در زمینه تعمیر تخصصی کولر گازی، آماده ارائه خدمات حرفهای در سراسر تهران است. ما با برخورداری از تکنسینهای مجرب، انواع برندهای کولر گازی از جمله الجی، سامسونگ، اجنرال، گری، تراست، جنرال و سایر مدلها را با دقت و مهارت بالا تعمیر میکنیم.
یکی از مزایای ویژه خدمات ما، اعزام تکنسین در کمتر از ۱ ساعت به محل شماست تا در سریعترین زمان ممکن مشکل دستگاه برطرف شود. همچنین، تمامی خدمات انجامشده در مجموعه تهران سرویس آنلاین شامل ۶ ماه ضمانت معتبر هستند تا با خیال آسوده از عملکرد صحیح کولر خود اطمینان داشته باشید.
پیش از هرگونه اقدام به تعمیر نیز میتوانید از مشاوره رایگان تخصصی ما بهرهمند شوید تا بهترین تصمیم را برای رفع مشکل دستگاهتان بگیرید. با در اختیار داشتن ۵ شعبه فعال در سراسر پایتخت، خدمات ما همیشه نزدیک شماست و آماده پاسخگویی سریع به نیاز شما در هر منطقهای از تهران میباشد.
تهران سرویس آنلاین، انتخابی مطمئن برای تعمیرات تخصصی کولر گازی با کیفیت بالا، سرعت در خدمات و قیمتی مناسب است.
علت برگشت مایع مبرد به کمپرسور چیست؟
ایجاد مشکل در عملکرد شیر انبساط :
شیر انبساط وظیفه کنترل سرعت ورود مایع مبرد به اپراتور را به عهده دارد ،در صورت بروز هرگونه مشکل داخل این قطعه ممکن است، که مایع مبرد بیشتری وارد اواپراتور شده که در نتیجه این عمل مایع به کمپرسور وارد میشود.از عوامل ایجاد این مشکل می توان به
- انتخاب و تنظیم نادرست شیر انبساط ترموستاتیک ای اشاره کرد
- نصب غیر اصولی محل بالب شیر انبساط که موجب عدم تشخیص سوپرهیت میگردد و شیر انبساط مبرد اضافی به سیکل تبرید ارسال میکند.
- یکی دیگر از عوامل بروز این مشکل نشستن سیکل سرمایشی و باقی ماندن پلیسه های حاصل از لوله کشی و ذرات گرد و غبار در هنگام نصب کولر گازی است، که منجر به باز ماندن همیشگی شیر انبساط و عبور بیش از حدمبرد میشود .
برای مطالعه مقاله کمپرسور روتاری بهتر است یا پیستونی اینجا کلیک کنید.
شارژ بیش از حد مبرد:
وقتی میزان مبرد در سیستم بیش از حد استاندارد شارژ شود، اواپراتور و کندانسور نمیتوانند همه مبرد را به طور کامل تبخیر یا چگالیده کنند. در نتیجه، بخشی از مبرد بهصورت مایع در مدار باقی میماند. این مایع اضافی ممکن است وارد خط مکش (ساکشن) شود و بدون تبخیر کامل، به کمپرسور برسد.
از آنجا که کمپرسور برای متراکم کردن گاز طراحی شده، ورود مایع باعث مشکلات جدی مثل آسیب به سوپاپها، تخریب پیستون و شستشوی روغن روانکار داخلی میشود. بنابراین شارژ بیش از حد مبرد، یکی از دلایل مهم و خطرناک برگشت مایع به کمپرسور است و باید هنگام شارژ، میزان دقیق مبرد طبق دستورالعمل کارخانه رعایت شود.
ایجاد مشکل در اواپراتور :
برگشت مایع مبرد به کمپرسور یکی از مشکلات جدی در سیستمهای تبرید و تهویه مطبوع است که میتواند آسیبهای زیادی به کمپرسور وارد کند. یکی از عوامل مهم این پدیده، ایجاد اختلال یا مشکل در عملکرد اواپراتور است. در ادامه، توضیح میدهم که چگونه نقص در اواپراتور میتواند منجر به این مشکل شود:
اواپراتور وظیفه دارد که مایع مبرد را جذب گرما کرده و آن را به حالت گازی تبدیل کند. در صورتی که اواپراتور بهدرستی عمل نکند—بهعنوان مثال به دلایلی مانند کاهش جریان هوا به دلیل فیلتر یا فن کثیف، یخزدگی کویلها، گرفتگی در مسیر لولهها، یا کمبود گاز مبرد فرآیند تبخیر مبرد کامل نخواهد شد. در نتیجه، بخشی از مبرد بهصورت مایع از اواپراتور خارج شده و وارد مسیر مکش کمپرسور میشود.
ورود مایع به کمپرسور میتواند عواقب سنگینی مانند شکستن سوپاپها، کاهش عمر بلبرینگها، شستشوی روغن از روی قطعات متحرک و حتی قفل شدن کمپرسور را به دنبال داشته باشد. به همین دلیل، سلامت و عملکرد صحیح اواپراتور نقش بسیار مهمی در جلوگیری از برگشت مایع مبرد دارد.
کمبود گرماگیری در اواپراتور:
اواپراتور در سیستمهای تبرید و تهویه مطبوع وظیفه دارد گرمای محیط اطراف را جذب کند و باعث تبخیر کامل مبرد شود. اگر گرمای کافی به اواپراتور نرسد، مبرد موجود در آن به طور کامل تبخیر نمیشود و مقداری از آن به صورت مایع باقی میماند. این مایع میتواند وارد لوله مکش شده و به کمپرسور برسد.
دلایل رایج کمبود گرماگیری در اواپراتور عبارتند از:
- کاهش جریان هوای عبوری(مثلاً به علت کثیفی فیلترها یا خرابی فن)
- کاهش دمای محیط اطراف اواپراتور
- خرابی سیستم کنترل دما یا ترموستات
- بار سرمایشی پایینتر از حد طراحی شده
وقتی این اتفاق میافتد، کمپرسور با ورود مبرد مایع دچار آسیبهایی مانند شکستن سوپاپها، آسیب به یاتاقانها و شستشوی روغن داخلی میشود. به همین دلیل، تامین جریان هوای مناسب و کنترل شرایط بار حرارتی، برای جلوگیری از برگشت مایع بسیار حیاتی است.
Refrigerant Migration انتقال ماده مبرد :
هنگامی که کمپرسور از اپراتور سردتر باشد،و معمولا هنگامی که سیستم تهویه خاموش و کمپرسور از اواپراتور سردتر است،مایع مبرد به سمت قسمت هتی کم فشار حرکت میکند .و به علت وزن بیشتر نسبت به روغن، در زیر روغن قرار میگیرد. با روشن شدن مجدد کمپرسور، مایع مبرد موجود در زیر روغن، آغاز به جوشیدن کرده و به بخار تبدیل میشود، سپس به صورت ذرات ریزی وارد روغن میشود. در چنین شرایطی ممکن است کمپرسور کاملا از کار بیافتد.
- وجود گاز مبرد بیش از حد مجاز داخل سیستم تهویه مطبوع
- انتخاب نادرست لوله مویی کولر گازی
- خرابی فن های اواپراتور
- فیلترهای کثیف روی اواپراتور
- ایجاد برفک روی اواپراتور
ار سایر عوامل برشگت مایع مبرد به داخل کمپرسور محسوب میشوند.
اشکال در تنظیمات یا خرابی ترموستات و تأثیر آن در برگشت مایع به کمپرسور:
ترموستات نقش حیاتی در کنترل دمای محیط و عملکرد صحیح سیکل تبرید دارد. اگر ترموستات خراب شود یا تنظیمات آن اشتباه باشد، سیستم ممکن است بهطور نادرست کار کند؛ مثلاً کمپرسور بیش از حد کار کند یا در دمای نامناسب خاموش و روشن شود.
وقتی ترموستات خراب یا ناهماهنگ باشد، ممکن است اواپراتور بیش از حد سرد شود یا سرمای کافی تولید نکند. در نتیجه، مبرد فرصت کافی برای تبخیر کامل در اواپراتور پیدا نمیکند و مقداری از آن به صورت مایع وارد کمپرسور میشود.
مشکلاتی که خرابی یا تنظیم نادرست ترموستات میتواند ایجاد کند شامل:
- یخزدگی اواپراتور
- کاهش راندمان تبخیر مبرد
- افزایش احتمال برگشت مایع مبرد به کمپرسور
در نتیجه، سلامت و دقت کارکرد ترموستات اهمیت زیادی در جلوگیری از آسیبهای شدید به کمپرسور دارد و باید به طور منظم بررسی و کالیبره شود.
راهاندازی نادرست یا توقف ناگهانی سیستم و نقش آن در برگشت مایع به کمپرسور:
در سیستمهای تبرید و تهویه مطبوع، راهاندازی اصولی و خاموش شدن صحیح تجهیزات اهمیت بالایی دارد. اگر سیستم به صورت نادرست راهاندازی شود یا به دلایل فنی یا برقی (مثل نوسان برق یا خرابی رلهها) ناگهان متوقف شود، این امکان وجود دارد که مبرد در اواپراتور به طور کامل تبخیر نشود.
در این حالت، حجم زیادی از مبرد مایع ممکن است در خطوط مکش باقی بماند. پس از راهاندازی مجدد یا هنگام توقف ناگهانی، این مایع بدون تبخیر کافی مستقیماً به کمپرسور کشیده میشود. از آنجا که کمپرسور فقط برای فشردهسازی گاز طراحی شده، ورود مایع باعث ضربه مایع (Liquid Slugging) و آسیب جدی به قطعات داخلی آن میشود.
دلایل رایج راهاندازی یا توقف نادرست شامل:
- استارت سریع پشت سر هم (Short Cycling)
- قطعی ناگهانی برق یا نوسانات شدید الکتریکی
- خرابی رلهها، کنتاکتور یا سیستمهای کنترلی
- فشار غیرطبیعی در سیستم هنگام راهاندازی
بنابراین استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند تایمر تأخیری (Time Delay Relay)، محافظ برق و راهاندازی اصولی طبق استانداردها، برای جلوگیری از برگشت مایع و محافظت از کمپرسور بسیار ضروری است.
علت برگشت مایع مبرد | توضیح |
کاهش جریان هوای اواپراتور | اگر جریان هوای کافی از روی اواپراتور عبور نکند (به دلیل کثیفی فیلترها یا خرابی فن)، مبرد نمیتواند به طور کامل تبخیر شود و مایع به کمپرسور برگشت میکند. |
یخزدگی اواپراتور | یخزدگی روی کویلهای اواپراتور باعث میشود که مبرد به طور کامل تبخیر نشده و مقداری از آن به صورت مایع وارد کمپرسور شود. |
خرابی یا تنظیم نادرست شیر انبساط | شیر انبساط وظیفه دارد که جریان مبرد را به درستی کنترل کند. خرابی یا تنظیم نادرست آن میتواند منجر به عبور مبرد مایع به کمپرسور شود. |
شارژ بیش از حد مبرد | وقتی میزان مبرد در سیستم بیش از حد باشد، سیستم قادر به تبخیر تمام مبرد در اواپراتور نیست و مقداری از آن به صورت مایع به کمپرسور میرود. |
کمبود گرماگیری در اواپراتور | اگر گرمای کافی به اواپراتور نرسد، مبرد به طور کامل تبخیر نمیشود و بخشی از آن به صورت مایع وارد کمپرسور میشود. |
اشکال در تنظیمات یا خرابی ترموستات | اگر ترموستات به درستی تنظیم نشده یا خراب باشد، دمای سیستم بهطور نادرست کنترل میشود و ممکن است مایع مبرد وارد کمپرسور شود. |
راهاندازی نادرست یا توقف ناگهانی سیستم | در صورت راهاندازی اشتباه یا توقف ناگهانی سیستم، مبرد در اواپراتور به طور کامل تبخیر نمیشود و مایع وارد کمپرسور میشود. |
پیشگیری از برگشت مبرد مایع به کمپرسور :
- نصب مایع شکن در خط مکش:
یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از بازگشت مایع به داخل کمپرسور استفاده از مایع شکن در سیستم های تهویه می باشد ،مایع شکن متشکل از یک مخزن برای ذخیره مبرد مایع اضافی است، که مانع از ورود گاز مبرد به داخل کمپرسور میشود.
به طور مثال در سیستمهای هیپ پمپ در زمان تغییر عملکرد از گرمایش به سرمایش و یا برعکس عکس احتمال بازگشت مایع به داخل کمپرسور وجود دارد، در این سیستم ها استفاده از مایع شکن الزامیست.
- جدا کننده روغن:
بازگشت روغن ن به داخل کارتر که عموما به دلیل طراحی اشتباه انجام می گیرد ،با استفاده از جدا کننده روغن دیگر حل نمی شود .
از طرف دیگر جدا کننده روغن مشکل برگشته مایع نمی کند، میتوان از آن میتوان به عنوان یک سیستم کمک کننده استفاده کرد .
- استفاده از از سیل :
در سیستم های تهویه که مقدار گاز مبرد زیاد باشد حتماً باید از سیکل Down Pump استفاده کنیم،در سیستم هایی که از این سیکل استفاده می شود، شیر برقی خط مایع را بسته و کمپرسور مبرد موجود در اپراتور را مکش می کند و به کاندنسر و ریسیور هدایت می کند، با این کار فشار داخل امپراتور کاهش یافته و کمپرسور را قطع میکند.در این حالت چون گاز مبردی داخل اپراتوری در هنگام خاموش شدن نیست ،دیگر مبرد ای به داخل کمپرسور مهاجرت نکرده و ما شاهد برگشت مایع به داخل کمپرسور خود نخواهیم بود.
- شارژ گاز مناسب :
در هنگام سرویس کولر گازی خود حتما از کارشناسان متخصص برای شارژ گاز کولر گازی بهره مند شوید، چرا که انجام شارژ گاز اضافه باعث برگشت مایع به داخل کمپرسور میشود.
- استفاده از هیتر داخل کارتن :
در بعضي از سيستم ها شرايط كاركرد و حتـي نظـر مـشتري باعـث مـي شـود كـه استفاده از سيستم Down Pump مناسب ديده نشود. در اين صـورت حتمـا از هيتر داخل كارتر استفاده كنيد . وظيفه هيتر اين است كه دماي روغن را در كـارتر از سردترين قسمت سيستم بالاتر نگه دارد . به ياد داشته باشـيد كـه هيتـر فقـط مايع مبرد در روغن را تبخير مي كند و مانعي براي برگشت مايع نيست.
برای مطالعه مقاله تفاوت کولر گازی اینورتر با کولر گازی معمولی اینجا کلیک کنید.
در زمان برگشت مایع به کمپرسور چه اتفاقی رخ میدهد؟
زمانی که شیر انبساط کولر گازی به درستی کار نکند و فن های اپراتور نیز از کار افتاده باشد و در صورت عدم سرویس به موقع کولر گازی کولر گازی شما دچار گرفتگی فیلترها شود ممکن است مایع مبرد به درون کمپرسور وارد شده و باعث خرابی های متعددی در کمپرسور شود. زمانی که کمپرسور در حال عملکرد است، بازگشت مایع کمپرسور باعث رقیق شدن روغن کمپرسور شده و از قدرت روغن کاری آن کاسته و باعث استهلاک شدیدی داخل کمپرسور میشود.
زمانی که کمپرسور در این شرایط عمل کند و بعد از مدتی خاموش شود بازگشت مایع مبرد به کارتر رخ می دهد و مشکلات گفته شده را به وجود می آورد.
اگر مایع مبرد وارد سیلندر های کمپرسور شود، به دلیل تراکم ناپذیر بودن مایع در هنگام تراکم فشار بسیار بالایی در آنها ایجاد می شود، که این کار سبب شکستگی و ایجاد خرابی در سیلندر و حتی میل لنگ ها می شود.معمولاً هنگام بروز این مشکل صدای عملکرد کمپرسور عوض شده و کارکرد آن با لرزش بسیار بالایی همراه است.این مشکل بیشتر به دلیل نصب نامناسب و ایجاد نکردن تله روغن برای لوله های کمپرسور اتفاق میافتد.
برای مطالعه مقاله پکیج بهتر است یا موتورخانه اینجا کلیک کنید.
علائم برگشت مایع مبرد به داخل کمپرسور :
کف کردن روغن :
هنگام کار کردن کمپرسور ترکیب روغن و مبرد به طور ناگهانی کم میشود، این کاهش فشار باعث کاهش انحلال روغن در مبرد نیز میشود، به همین دلیل روغن در مایع موبرد مقدار کمتری حل می شود و میزان مبرد اضافی تبخیر شده و باعث افزایش حجم ناگهانی مبرد میشود، که این امر سبب جوشیدن مخلوط روغن و آب شده که نتیجه این عمل کف کردن روغن است.
افزایش صدای کمپرسور :
ضربه مایع (Liquid Slugging) زمانی رخ میدهد که مایع مبرد به جای گاز وارد کمپرسور شود. کمپرسور طراحی شده است تا گاز مبرد را فشرده کند، اما وقتی مایع به درون آن وارد میشود، این اتفاقات میتواند صداهای غیرعادی ایجاد کند.مایع وقتی وارد کمپرسور میشود، به دلیل اینکه به راحتی فشرده نمیشود، باعث ایجاد موجهای فشار در سیستم میشود. این فشارهای ناگهانی در سیستم کمپرسور به صورت ضربات شدید به اجزای داخلی منتقل میشود و میتواند صدای “ضربهای” یا “غژغژ” را به گوش برساند.
کاهش راندمان سیستم تهویه :
حضور روغن در ماده مبرد باعث افزایش چگالی این ماده شده و بازگشت مایع مبرد به کمپرسور را افزایش میدهد، در هنگام بروز این مشکل کمپرسور بیشتر از مقدار استاندارد فشار را افزایش میدهد ، که این افزایش موجب مصرف بالای انرژی و کاهش راندمان دستگاه میشود .
حضور روغن روی سطح لوله ها و شیر ها خبر از وقوع این مشکل می دهد که تمامی این ها باعث کاهش راندمان سیستم تهویه شما می گردد.
کاهش میزان روغن در سیکل تبرید:
وظیفه روغن موجود در کمپرسور روان سازی قطعات مکانیکی در طول فعالیت کمپرسور است، اما زمانی که مایع به داخل کمپرسور برگشته می شود ،قدرت روغن کاری صحیح از سیستم گرفته خواهد شد و این حرکت باعث ایجاد استهلاک زیادی در قطعات مکانیکی دستگاه میشود.
برای مطالعه مقاله لوله کشی کولر گازی اینجا کلیک کنید.
foaming چیست :
اين امر در استارت كمپرسور اتفاق می افتد و از شيشه رويت روغـن كمپرسـور بـه صورن كف مشاهده می شود . اگر شدت اين امر بالا باشد حتی باعث تخليه شدن كـار تر از روغن زير يك دقيقه می شود . توجه داشته باشيد كه هر Foaming در كـارتر دليـل بر وجود مبرد مايع نيست و مخشوش شدن شـديد روغـن نيـز باعـث Foaming مـي شود.
پديده ای كه باعث تعجب اكثر تكنيسين ها می شود اين است كه وجود مبرد مايع در كارتر باعث پائين آمدن فشار روغن و حتی باعث قطـع كنتـرل فـشار روغـن مـی شـود گرچـه مقدار روغن در كارتر به حد كافی باشد . ورود مقدار زياد مبرد مايع بـه كـارتر نـه تنهـا باعث كاهش قدرت روغن كاری روغن مي شود بلكه مبرد مايع با ورود بـه داخـل پمـپ روغن تبخير شده و راه ورود روغن به پمپ را مسدود می كند لذا روغنی پمپ نمی شود و فشار روغن به شدت كاهش می يابد.
منبع : Refrigerant returns to the compressor